Kiedy darowizna może być odwołana?

Darowizna może być odwołana, ale tylko w ściśle określonych przez kodeks cywilny sytuacjach. Mowa tu o odwołaniu darowizny nawet już wykonanej, jeśli obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności, czyli przykładowo dopuszczenie się ciężkiego naruszenia obowiązków rodzinnych, pobicia, zniewagi, kradzieży czy nieudzielenie pomocy w chorobie albo uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego. Takie zachowanie musi mieć miejsce po zawarciu umowy darowizny.

Kolejnym przykładem rażącej niewdzięczności może być Także rażąca niewdzięczność w stosunku do bliskich darczyńcy, np. jego dzieci, powoduje, iż darczyńca może odwołać darowiznę. W wyroku Sądu z dnia 7 kwietnia 1998 roku, sygn. akt II CKN 688/97, Sąd Najwyższy stwierdził, że darowizna może zostać odwołana na podstawie art. 898 § 1 k.c. także wówczas, gdy wysoce naganne zachowanie się obdarowanego skierowane jest wprawdzie bezpośrednio przeciwko osobie bliskiej darczyńcy, ale dotyka jednocześnie odczuć samego darczyńcy i to w taki sposób, że usprawiedliwia ocenę postawy obdarowanego jako rażąco niewdzięcznej.

Niedostatek darczyńcy nie jest powodem do odwołania darowizny, która została już wykonana. W takiej sytuacji obdarowany musi natomiast zapewnić darczyńcy odpowiednie środki do utrzymania albo żeby mógł on wypełniać ciążące na nim ustawowe obowiązki alimentacyjne. Obdarowany może zwolnić się z tego obowiązku, wydając darczyńcy przedmiot darowizny albo sumę pieniężną.


Przy darowiźnie jeszcze niewykonanej można ją odwołać, jeżeli po zawarciu umowy stan majątkowy darczyńcy uległ takiej zmianie, że jej wykonanie może spowodować uszczerbek dla jego własnego utrzymania albo dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

Przebaczenie darczyńcy lub jego spadkobierców wobec obdarowanego powoduje, że rażąca niewdzięczność nie może być wtedy podstawą do odwołania darowizny. Spadkobiercy mogą uczynić to w dwóch przypadkach: jeśli darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołanie darowizny, albo gdy obdarowany umyślnie spowodował śmierć darczyńcy.

Darczyńca może odwołać darowiznę w ciągu jednego roku od dnia, w którym darczyńca lub jego spadkobiercy dowiedzieli się o niewdzięczności obdarowanego. Termin ten jest terminem zawitym, po jego upływie nie można już odwołać darowizny. Odwołanie darowizny następuje przez złożenie oświadczenia woli osobie obdarowanej, ale najlepiej – dla celów dowodowych – złożyć pisemne oświadczenie woli oraz przesłać je do obdarowanego listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.

W przypadku darowizny niewykonanej, skuteczne odwołanie darowizny powoduje, że darowizna upada z mocy prawa i podjęcie dalszych czynności jest zbędne. Jednakże w przypadku skutecznego odwołania już wykonanej darowizny, obdarowany jest zobowiązany do zwrotu przedmiotu darowizny, z zachowaniem przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

W przypadku gdy obdarowana osoba nie zechce oddać uzyskanej korzyści, darczyńca może wystąpić na drogę sądową z pozwem o zobowiązanie obdarowanego do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności przedmiotu darowizny z powrotem na darczyńcę.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania, chętnie na nie odpowiem.

Zakres usług

Rozwód, alimenty i inne sprawy rodzinne

Prawo spadkowe

Egzekucja należności, odszkodowania i umowy

Prawo administracyjne

Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych